1. Normen voor brandveiligheid in gebouwen: dit moet je weten
  2. Normen voor brandveiligheid in gebouwen: dit moet je weten

Normen voor brandveiligheid in gebouwen: dit moet je weten

Jaarlijks vinden in België ongeveer 10.000 branden in gebouwen plaats. De materiële én menselijke schade die ermee gepaard gaat, is vaak ingrijpend. Om dat te voorkomen bestaat er een lappendeken van wetten, regels en normen – meer dan 600! – rond brandveiligheid. Maar hoe vertaal je die naar een doeltreffend beleid? Blus je nieuwsgierigheid met dit overzicht per fase: van brandpreventie tot incidentenbeheer.

Fase 1: brandpreventie

Fase 2: branddetectie

Fase 3: brandweerstand

Fase 4: organisatorische maatregelen

Geen vrijblijvende keuze

De toepassing van normen is in theorie geen verplichting. Ze staan voor goed vakmanschap en je kiest zelf welke normen je wel of niet hanteert in je organisatie. In de praktijk zijn er echter uitzonderingen: wanneer wet- of regelgeving ernaar verwijst, worden normen wél verplicht. Dat is bijvoorbeeld zo in deze gevallen:

  • KB Basisnormen: dit document verwijst naar Europese normen en brandklassen, en geldt als de basis voor brandveiligheid in ons land.
  • Contruction Products Regulation (CPR): deze Europese reglementering legt fabrikanten op om te voldoen aan specifieke product- en testnormen bij de productie van bouwmaterialen.

Normen kunnen ook verplicht worden vanuit een contract of een lastenboek.

Fase 1: brandpreventie

Brandveiligheid begint bij het ontwerp of de renovatie van gebouwen. Architecten selecteren brandveilige bouwmaterialen, voorzien brandwerende wanden en deuren, kijken na of alle prestatiecertificaten in orde zijn, beslissen over (nood)uitgangen en nog veel meer. Deze factoren zijn alvast van groot belang om brand te voorkomen:

1. Brandreactie van materialen

Of anders gezegd: hoe snel en hevig branden bepaalde materialen? Produceren ze veel rook of niet? En zo ja, is die gevaarlijk? De antwoorden vind je terug in het Europese brandreactieclassificatiesysteem, waarin 7 hoofdklassen aan bod komen.

Het belang hiervan mag niet onderschat worden. Zo legt de Belgische regelgeving – in de vorm van het KB Basisnormen – op basis van de Europese classificatie brandreactie-eisen vast voor materialen in lokalen met een verhoogd brandrisico, zoals collectieve keukens, parkeerruimtes en liftkooien.

Brandclassificatie van bouwproducten en bouwelementen – Normreeks NBN EN 13501

TIP!

Er is een herziening op komst van de Belgische regelgeving over de brandveiligheid van gevels.

2. Brandweerstand van materialen

Deze factor bepaalt hoelang een bouwelement (muren, wanden, deuren …) vuur tegenhoudt en omvat 3 hoofdprestaties: brandstabiliteit (R), vlamdichtheid (E) en thermische isolatie (I). Verder zijn er ook facultatieve eigenschappen, zoals rookdoorlatendheid (S) voor branddeuren of de beschermde werking (K) van bekleding.

TIP!

De brandweerstand van materialen kan je berekenen aan de hand van de Eurocodes en proeven.

3. Organisatorische maatregelen

Brandveiligheid maakt deel uit van de Codex Welzijn op het Werk. Van werkgevers wordt onder meer verwacht dat ze een proactief beleid voeren rond brandrisico’s, opleidingen voorzien, evacuatieoefeningen organiseren, nooduitgangen en signalisatie plaatsen, en hun medewerkers sensibiliseren rond brandgevaar. Bij grotere organisaties leidt een preventieadviseur die taken in goede banen.
  • Veiligheids- en gezondheidssignalisatie – NBN EN ISO 7010
  • Toegepaste verlichtingstechniek (noodverlichting) – NBN EN 1838
  • Noodverlichting voor vluchtwegen – NBN EN 50172

 

Het ene gebouw is het andere niet

Welke normen van toepassing zijn hangt af van het type gebouw dat je wil beschermen. Zo gelden voor scholen, ziekenhuizen en woonzorgcentra andere afspraken dan voor particuliere woningen. Ter illustratie: de normreeks NBN S21-204, die in 2020 nóg doeltreffender werd, geldt specifiek voor nieuwe en bestaande schoolgebouwen.

Je schoolgebouw optimaal beschermen tegen brandgevaar?

Ontdek de normreeks NBN S21-204 in onze e-shop

Fase 2: branddetectie

Het hoofddoel van branddetectie is om zo snel en betrouwbaar mogelijk het begin van een brand te detecteren, lokaliseren en melden. Welke technologie je hiervoor het beste toepast, hangt af van het type gebouw en de ruimtes.

 

1. Branddetectie- en brandmeldsystemen

Systemen om brand in een vroeg stadium te detecteren, zoals rookmelders, zijn cruciaal voor een tijdige interventie.

 

2. Videodetectie

Camera’s met slimme brand- en rookdetectie worden alsmaar meer gebruikt in ruimtes waar traditionele methodes niet volstaan, omdat ze te traag zijn of te veel ongewenste meldingen geven.

 

3. Spraakalarmsystemen

Naast noodsignalen sturen deze systemen ook gesproken boodschappen uit. De bedoeling: de aanwezigen in een gebouw informeren over de te volgen procedures.

Fase 3: brandbestrijding

Bij een brand is een automatisch blussysteem noodzakelijk om mensenlevens en gebouwen te beschermen. Het meest populair zijn sprinklersystemen met water of schuim, watermistsystemen en gas- of poederblussystemen.

Deze systemen worden zelden opgelegd door de Belgische regelgeving, maar wel door de brandverzekering.

1. Blustoestellen

Traditionele blustoestellen blijven een onmisbaar element voor brandveiligheid. Maar win tijdig advies in over het type blustoestel dat je nodig hebt.

TIP!

Gespecialiseerde bedrijven kunnen je helpen bij de keuze van een blusmiddel (water, schuim, poeders …) in functie van de brandklassen en het blusvermogen. Hou verder rekening met het type brandgevaar en hoe ze volgens de regelgeving moeten geplaatst (ISO 11602-1), gekeurd en onderhouden (NBN S 21-050) worden!

 

2. Sprinklers

Deze brandblusinstallaties met sproeikoppen worden breed ingezet: van industriële toepassingen tot shoppingcenters, kantoren of hotels.

 

3. Schuimblussystemen

Een vorm van brandbestrijding die we vooral terugvinden in de (petro)chemische sector.

 

4. Gasblussystemen

Voor toepassing in ruimtes met verhoogde risico’s, zoals datacenters of hoogspanningscabines. De gassen zijn vooral doeltreffend bij het blussen van elektronica.

 

5. Poederblussystemen

Dit type systemen zie je doorgaans op stookoliebranders, liftmachinekamers en specifieke industriële installaties.

 

6. RWA-installaties

Rook- en warmteafvoerinstallaties (RWA) beperken de schadelijke gevolgen van brand. Zo gaan ze rookverspreiding tegen en laten frisse lucht binnen. Voor industriegebouwen is een RWA bovendien verplicht.

 

Fase 4: incidentenbeheer

Wanneer een brand uitbreekt, start ook je Business Continuity Plan – een plan dat tijdens en na een incident houvast biedt. Kortom: welke inspanningen zijn nodig om je bedrijf te vrijwaren van schade en wie zijn de belangrijkste actoren daarin?

  • Beveiliging en veerkracht – Bedrijfscontinuïteitsbeheersystemen – Vereisten – NBN EN ISO 22301

Meewerken aan normen rond brandveiligheid

Ben je fabrikant of leverancier van producten of technieken rond brandveiligheid, een ontwerper of installateur van passieve of actieve brandveiligheidsinstallaties of een andere stakeholder, dan kan je lid worden van de Belgische normcommissie en Europese normcommissie die jouw thema behandelt.

Hiervoor richt je je best rechtstreeks tot  Sirris-Agoria die normontwikkeling in het domein brandveiligheid faciliteert in België. Een overzicht van alle sectoroperatoren en normalisatiedomeinen vind je hier.

Voor inhoudelijke vragen over normen kan je dan weer terecht bij de experten van de sectoroperator en de normenantennes over bouw en brandveiligheid van WTCB en Agoria.

Meer weten over normen voor brandveiligheid?

Laat het ons weten

Normen kopen via het NBN

Rond brandveiligheid bestaan er meer dan 600 normen. Ga daarom eerst na welke normen je precies nodig hebt. Daarna biedt onze shop een brede waaier aan opties om gericht je normen te zoeken, flexibel te betalen, snel te downloaden en meteen aan de slag te gaan.

Naar de NBN shop

TIP!

In de zoekresultaten van de NBN e-shop zie je naast het normnummer, de titel en de publicatiedatum ook ICS-codes staan. Door bij je volgende zoekopdracht via die ICS-code te zoeken, vind je snel normen uit hetzelfde werkgebied.