ISO 16639:2017 biedt richtlijnen en prestatiecriteria voor het bemonsteren van radioactieve stoffen in de lucht op de werkplek. De nadruk ligt op de bescherming van de gezondheid van werknemers in het binnenmilieu.
ISO 16639:2017 biedt best practices en op prestaties gebaseerde criteria voor het gebruik van apparaten en systemen voor luchtbemonstering, waaronder retrospectieve samplers en continue luchtmonitors. Dit document behandelt met name de doelstellingen van het programma voor luchtbemonstering, het ontwerp van programma' s voor luchtbemonstering en bewaking om aan de doelstellingen van het programma te voldoen, methoden voor bemonstering en bewaking van lucht op de werkplek, en kwaliteitsborging om de systeemprestaties te waarborgen om werknemers te beschermen tegen onnodige blootstelling door inademing.
Het primaire doel van het toezicht op activiteitsconcentraties in de lucht op de werkplek is het evalueren en verminderen van inademingsgevaren voor werknemers in faciliteiten waar deze in de lucht kunnen komen. Hiervoor kan een uitgebreid bewakingsprogramma worden gebruikt
- de effectiviteit bepalen van administratieve en technische controles voor opsluiting,
- activiteitsconcentraties van radioactieve stoffen meten,
- werknemers waarschuwen voor hoge activiteitsconcentraties in de lucht,
- hulp bij het schatten van de inname van werknemers wanneer bioassaymethoden niet beschikbaar zijn,
- vereisten voor bewegwijzering of affiches voor stralingsbescherming bepalen, en
- passende beschermingsmiddelen en maatregelen bepalen.
Technieken voor luchtbemonstering bestaan uit twee algemene benaderingen. De eerste benadering is retrospectieve bemonstering, waarbij de lucht wordt bemonsterd, het verzamelmedium wordt verwijderd en naar een stralingsdetectiesysteem wordt gebracht en wordt geanalyseerd op radioactieve stof, en de concentratieresultaten worden op een later tijdstip beschikbaar gesteld. Hierbij worden de gemeten luchtconcentraties achteraf geëvalueerd. De tweede benadering is continue real-time luchtmonitoring, zodat werknemers kunnen worden gewaarschuwd dat er zojuist een aanzienlijke hoeveelheid radioactiviteit in de lucht is vrijgekomen. Bij het implementeren van een effectief programma voor luchtbemonstering is het belangrijk om een balans te vinden tussen de twee algemene benaderingen. De specifieke balans hangt af van het risiconiveau van het werk en de kenmerken van elke faciliteit.
Een speciaal onderdeel van de tweede aanpak dat van toepassing kan zijn, mits correct geïmplementeerd, is het opstellen van instrumenten en protocollen voor continue luchtbewaking. Dit maakt bewaking van de stralingsbescherming mogelijk van personeel dat is opgeleid en is uitgerust met persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) die een vooraf geplande, gedefinieerde, verlengde verblijftijd in verhoogde concentraties van radioactieve stoffen in de lucht mogelijk maken. Dergelijke benaderingen kunnen plaatsvinden als onderdeel van een geplande herbetreding van een besmet gebied na een accidenteel verlies van insluiting voor ongevalbeoordeling en herstel, of als onderdeel van een project dat systematische of routinematige toegang tot radioactieve stoffen inhoudt (bijv. het voorbereiden van procesmateriaal dat gemakkelijk componenten in aërosolvorm), of het hanteren van voorwerpen zoals slecht gekarakteriseerde afvalmaterialen die mogelijk radioactieve verontreinigingen bevatten die in aerosolvorm kunnen worden gebracht bij het hanteren tijdens het opnieuw verpakken. In dit speciale geval is de rol van continue luchtbewaking het alarmeren van gezondheidsfysisch personeel dat de zorgwekkende luchtconcentraties een zodanige drempel hebben overschreden dat het geplande beschermingsniveau van persoonlijke beschermingsmiddelen is overschreden of zou kunnen worden overschreden. Dit niveau zou typisch vele 10 of 100 keer hoger zijn dan de afgeleide luchtconcentratie (DAC) die is vastgesteld voor onbeschermde werknemers. De mo