De rol van een expert in een normcommissie: een blik achter de schermen

Normen vormen de stille kracht achter de kwaliteit en veiligheid van producten en diensten. Maar hoe komen deze normen tot stand? En waarom is het aantrekkelijk voor vele specialisten om bij te dragen aan normontwikkeling? In dit artikel leggen we je uit wat het werk van een expert inhoudt.

Waarom deelnemen aan normontwikkeling?

Voor een specialist in een bepaald vakgebied biedt deelname aan normontwikkeling diverse voordelen:

• Invloed uitoefenen: Door actief bij te dragen aan de ontwikkeling van normen, kan een expert de toekomst van zijn of haar sector mede vormgeven. Dit zorgt ervoor dat de normen aansluiten bij de praktijk en de behoeften van de industrie.
• Kennisverbreding: Samenwerken met andere professionals binnen een commissie biedt de mogelijkheid om nieuwe inzichten en trends te ontdekken, wat bijdraagt aan jouw persoonlijke en professionele groei.
• Netwerkuitbreiding: Het deelnemen aan een normcommissie opent deuren naar een breed netwerk van gelijkgestemde professionals en organisaties, wat kan leiden tot nieuwe samenwerkingen en kansen.
• Concurrentievoordeel: Bedrijven die vertegenwoordigd zijn in normcommissies hebben vroegtijdig inzicht in opkomende normen, wat hen in staat stelt om proactief te anticiperen en zich aan te passen aan veranderingen in de markt.

Het traject naar expertschap in een normcommissie

Stap 1: Interesse kenbaar maken

Een expert die wil bijdragen aan normontwikkeling kan contact opnemen met het NBN, dat samen met de sectorale operatoren verantwoordelijk is voor normontwikkeling in België. Dit kan eenvoudig via de NBN-website, waar informatie te vinden is over lopende projecten en commissies.

Stap 2: Selectie en uitnodiging

Er wordt verwacht dat de kandidaat over voldoende vakkennis beschikt om deel te nemen. Echter, NBN beoordeelt de expertise en ervaring van de kandidaat niet. Na inschrijving voor een bestaande of nieuwe commissie ontvangt de expert een uitnodiging om deel te nemen.

Stap 3: Actieve of passieve deelname

De expert heeft zelf de vrijheid om te kiezen in welke mate ze bijdragen aan de ontwikkeling, afhankelijk van hun prioriteiten en beschikbare tijd. De expert kan een observerend lid van de commissie zijn, waarbij ze de documenten ontvangen en de discussies volgen. Of ze kunnen actief deelnemen aan de vergaderingen, input leveren op conceptnormen, samenwerken met andere leden om tot consensus te komen, om dan deel te nemen aan de stemrondes. Dit proces vereist niet alleen technische kennis maar net zo belangrijk is het vermogen om samen te werken en compromissen te sluiten.

Het normontwikkelingsproces: van idee tot publicatie

1. Initiatiefase: Een behoefte aan een nieuwe norm wordt geïdentificeerd, vaak door industrieën, consumenten of overheden.
2. Toewijzing: de norm wordt toegewezen aan de internationale of Europese technische commissie die verantwoordelijk is voor het domein van de norm
3. Ontwikkeling van de norm: De werkgroep stelt het concept op, bespreekt en reviseert dit totdat er consensus is bereikt.
4. Publieke consultatie: Het concept wordt openbaar gemaakt voor feedback van belanghebbenden buiten de commissie. (Enkel voor Belgische en Europese normen.)
5. Finalisatie en goedkeuring: Na verwerking van de feedback wordt de norm definitief gemaakt en ter goedkeuring voorgelegd.
6. Publicatie: De goedgekeurde norm wordt gepubliceerd en beschikbaar gesteld voor implementatie.

Tijdsinvestering en commitment

Het ontwikkelen van een norm is een intensief proces dat doorgaans 18 tot 36 maanden in beslag neemt. Experts investeren tijd in vergaderingen, het beoordelen van documenten en het formuleren van reacties. De exacte tijdsinvestering varieert per project en de complexiteit van de norm. Echter, het blijft de keuze van de experten zelf hoeveel tijd zij wensen te besteden aan de normontwikkeling.

Na de publicatie: implementatie en revisie

Na publicatie is het werk van de expert niet voorbij. Het is essentieel om de implementatie van de norm in de praktijk te volgen en te evalueren. Feedback uit de industrie kan leiden tot revisies of updates van de norm om deze relevant en effectief te houden. Sowieso wordt de norm om de 5 jaar geëvalueerd.

Conclusie

Deelname aan een normcommissie biedt experts de kans om hun vakgebied actief vorm te geven, hun netwerk uit te breiden en bij te dragen aan de algehele kwaliteit en veiligheid binnen hun sector. Hoewel het proces tijd en toewijding vergt, zijn de persoonlijke en professionele voordelen aanzienlijk. Voor specialisten die overwegen om deel te nemen aan normontwikkeling, biedt NBN de nodige ondersteuning en middelen om deze stap te zetten.

‍