Normen en auteursrecht

Normen spelen een essentiële rol in diverse sectoren, van technologie tot veiligheid. Het is belangrijk om te begrijpen waarom er copyright of auteursrecht geldt op normen. Op deze pagina gaan we verder in op auteursrechten op normen en hoe je ze op een juiste manier kan respecteren en hanteren.

Wat zijn auteursrechten?

Auteursrechten zijn wettelijke rechten die auteurs toekennen aan hun originele creatieve werken. Ze geven de auteur het exclusieve recht om zijn werk te kopiëren, verspreiden, openbaar te tonen, of afgeleide werken te maken. Zo heeft de auteur de nodige garanties dat zijn intellectuele eigendom niet onrechtmatig wordt gekopieerd of verspreid. Net als boeken en andere publicaties vallen normen – zowel op papier als digitaal – onder het auteursrecht.

Waarom geldt er auteursrecht op normen?

Normen ontstaan door een diepgaande samenwerking tussen experten uit verschillende organisaties. Denk hierbij aan bedrijven, ngo’s, overheden, onderzoeksinstellingen ... Normontwikkeling is dan ook een lang en intens proces: alle belanghebbenden uit een bepaald vakgebied komen samen, voeren uitgebreid discussie, sluiten compromissen en verrichten grondig onderzoek. Om uiteindelijk een consensus te bereiken over de vaststelling van een norm die breed wordt geaccepteerd en toegepast.

Bedrijven en andere economische actoren gebruiken deze kennis om de kwaliteit van hun producten en diensten te verbeteren. Maar ook om waardeketens efficiënter te organiseren, het milieu beter te beschermen of makkelijker afzetmarkten voor hun producten en diensten te vinden.

Waarom is de bescherming van het auteursrecht zo belangrijk?

Dankzij het auteursrecht kan NBN de authenticiteit en integriteit van elke norm garanderen. Zo heeft de gebruiker altijd de correcte versie.

NBN gebruikt de verkoop van normen om normalisatieactiviteiten te financieren, net als andere nationale en internationale normalisatiebureaus. Met andere woorden: de bescherming door het auteursrecht bevordert en stimuleert het algemene normalisatieproces.

Wil je weten hoe en waarom NBN de wet op het auteursrecht en intellectuele eigendom gebruikt? Je leest er alles over in de gids over auteursrecht.

Download hier de gids over auteursrecht

Hoe normen beheren in overeenstemming met het auteursrecht?

Wanneer je een norm koopt - digitaal of op papier - mag je één printversie maken voor intern gebruik binnen je organisatie. Door respectvol om te gaan met auteursrechten voorkom je mogelijke juridische consequenties en financiële sancties. Gelukkig biedt NBN verschillende formules om copyright-compliant met normen aan de slag te gaan.

Eén norm kopen voor één gebruiker? Liever een uitgebreide collectie voor de hele organisatie? Of nog beter: een abonnement op maat? Via het NBN-platform koop en gebruik je eenvoudig copyright-compliant normen.

Meer informatie over onze formules

Uitzonderingen op het auteursrecht

Het wetboek economisch recht, artikel XI. 189 en volgende, voorziet uitzonderingen op het auteursrecht, waaronder:

  • Uitzonderingen ten gunste van openbaar onderwijs of wetenschappelijk onderzoek door instellingen die daartoe door de overheid officieel zijn erkend.
  • Uitzonderingen voor bibliotheken, musea en archieven.

Deze uitzonderingen zijn mogelijk wanneer dit verantwoord is door de nagestreefde niet winstgevende doelstelling van de organisatie en geen afbreuk doet aan de normale exploitatie van het werk. In deze gevallen is het niet nodig de toestemming aan NBN te vragen om het werk te reproduceren.

Daarnaast heeft NBN, buiten de wettelijke uitzonderingen waarin het Belgische recht voorziet, een beleid aangenomen dat gebaseerd is op het beginsel van redelijk gebruik, geïnspireerd door het Angelsaksische ‘faire use’. Redelijk gebruik is de reproductie van kleine uittreksels van normen en andere NBN-inhoud voor niet-commerciële doeleinden. Voor een redelijk gebruik van een norm of NBN-inhoud moet vooraf toestemming worden verkregen van NBN. Dit kan door een formulier op de NBN-website in te vullen. Dit formulier geeft duidelijk de grenzen voor redelijk gebruik.

Download het aanvraagformulier

‘Redelijk gebruik’ is de reproductie van kleine fragmenten voor niet-commerciële, educatieve en informatieve doeleinden volgens specifieke regels.


Veelgestelde vragen over normen en auteursrecht

Zorgeloos aan de slag met normen

Wil je weten hoe je eenvoudig en copyright-compliant aan de slag gaat met normen?

Schrijf je dan in voor het webinar ‘Zorgeloos aan de slag met normen’.
Schrijf je in