Van labo tot normcommissie: hoe Mieke De Wilde het verschil maakt

Wanneer je Mieke De Wilde hoort praten over haar werk, hoor je vooral passie. Passie voor wetenschap, voor biobanken, maar ook voor normontwikkeling. Al jaren zet ze zich in als expert binnen een technische commissie die meewerkt aan internationale normen voor biobanken. En dat doet ze niet zomaar: “We hebben eigenlijk de kwaliteit van een heel domein tot een hoger niveau kunnen tillen. Dat was echt wel fijn.”

Van wetenschapper tot normexpert

Mieke De Wilde startte haar loopbaan als bioloog en verdiepte zich in biologische psychologie en plantenfysiologie. Toen ze betrokken raakte bij de oprichting van een oncologische biobank, was dat het begin van een traject dat haar steeds dichter bij normontwikkeling bracht. Vandaag ondersteunt ze, met Europese financiering, biobanken in heel België bij het verbeteren van hun werking, met ISO 20387 als leidraad.

“Die norm is eigenlijk een soort moederschip: daar hangen heel veel technische aspecten onder,” legt ze uit. “Mijn functie draait er net om om Belgische biobanken te helpen bij het implementeren van ISO 20387 en om samen met BELAC te kijken of we hen ook accreditatie kunnen geven.”

De kracht van samenwerking

Haar eerste stap in normontwikkeling kwam er onverwacht. “Ik dacht eerst: ik ken er niet zoveel van als anderen. Ik kan mij echt niet opgeven.” Maar een toevallige ontmoeting met een expert bracht daar verandering in. “Zij zei: ‘We zoeken nog mensen met labo-ervaring. Zie je dat niet zitten?’ Dat was eigenlijk een mooie match.”

Mieke ontdekte snel dat de meerwaarde van normontwikkeling net zit in de diversiteit van de groep. “Je leert als professional niet alleen van experten uit andere landen en culturen, maar ook van andere invalshoeken. Het is superinteressant om te weten hoe iemand van een accreditatiekantoor kijkt naar een tekst, of een producent van goederen of diensten. Die wisselwerking is echt een verrijking.”

Werken aan een norm: hoe verloopt dat?

Via het Belgische platform kreeg ze toegang tot documenten in ontwikkeling, waar ze feedback op kon geven. “Je ziet ook de commentaren van andere experten uit andere landen. En dan komen er uitnodigingen voor vergaderingen. Voor corona waren dat vooral fysieke vergaderingen, met één grote plenaire per jaar, en tussentijds werkgroepvergaderingen.”

Mieke engageerde zich diepgaand: “Voor sommige documenten gaf ik aan dat ik er echt aan wilde meewerken. We zijn nu bezig met een systematische review van ISO 20387. Dat vraagt regelmatig overleg en diepgaande discussies.”

En ja, die vergaderingen kunnen lang duren. “Soms zijn dat meetings van drie uur waar je echt geconcentreerd moet blijven. Maar je kiest zelf je niveau van betrokkenheid. Je kan ook gewoon volgen en input geven zonder helemaal in de details te duiken.”

De impact van een expert

De norm waar Mieke aan meeschreef – ISO 20387 – was een echte pioniersnorm. “Er waren al best practices, WHO- en CD-richtlijnen, enzovoort. Maar met ISO 20387 hebben we dat allemaal gestructureerd en naar het niveau van een internationale norm getild. Die leunt qua structuur sterk aan bij ISO 17025 [voor klinische testlabo’s], maar is aangepast aan de noden van biobanken.”

Haar bijdrage? “Dat gaat over kleine stukjes waar ik iets in gang zette: ‘Kunnen we dat niet beter zo doen?’ Soms komt dat er dan ook effectief zo in, en soms niet. Maar zelfs dan snap je beter waarom iets op een bepaalde manier in de norm staat. Op die manier leer je de norm echt begrijpen.”

Meer dan kennis alleen

Wat haalt ze zelf uit die ervaring? “Professioneel is het een enorme meerwaarde. Je zit bij de bron van waar het gebeurt. Als organisatie kan je anticiperen, meedenken, en heb je een stem. Je kennis wordt gigantisch veel groter. Niet alleen technisch rond de norm, maar ook op vlak van onderhandeling, overleg, en communicatie.”

Daarnaast levert het een waardevol netwerk op. “Ik ben ook vrijwilliger in een aantal wetenschappelijke organisaties. Het verspreiden van de kennis van wat wij bij ISO doen naar het hele werkveld, dat is gewoon heel fijn. Maar het is een wisselwerking: ik krijg ook vragen van die organisaties en dat neem ik opnieuw mee in die normontwikkeling. En zelfs essentiëler: mijn job zou er nooit gekomen zijn als deze norm er niet was geweest.”

Samenwerking met NBN

De samenwerking met NBN noemt ze vlot en ondersteunend. “In het begin was dat eerder administratief via het Belgische platform, maar nu werk ik nauwer met hen samen. Als ik vragen heb over hoe ik een workshop moet opzetten of hoe ik mensen het beste laat mee feedback geven op een ontwerp, krijg ik snel en goed antwoord. Dat is steeds leuk.”

Ook de 'Experts Training' die ze volgde bij NBN over hoe je normen schrijft, vond ze bijzonder waardevol. “Daar heb ik veel uit geleerd.”

Een oproep aan nieuwe experten

Voor iedereen die twijfelt om zich aan te sluiten bij een normcommissie, heeft Mieke een duidelijke boodschap: “Gewoon doen! Het is sowieso een verrijking. En als je na een jaar merkt dat het niets voor jou is, dan is dat helemaal geen probleem.”

Ze benadrukt dat de meeste experten blijven omdat ze er zoveel uit halen – professioneel én persoonlijk. “Je zit samen met mensen uit je eigen land én uit andere werelddelen. Ieder met een andere achtergrond. Dat verbreedt je blik enorm.”

‍