De cijfers van het RIZIV spreken voor zich. In vijf jaar tijd is het aantal werknemers dat langer dan een jaar thuis zit met een burn-out of depressie met 43 procent toegenomen. Ook het aantal mensen dat zich in de rode zone bevindt, is in stijgende lijn. Zo blijkt uit onderzoek van levensverzekeraar NN dat maar liefst 1 op de 5 werknemers een verhoogd risico heeft op een burn-out. Een goed idee dus om je stressniveau en dat van je medewerkers naar beneden te helpen. Veerle Franqui, master in lichamelijke opvoeding en stress- en burn-outcoach, geeft tips. Plus een kennismaking met de managementnorm ISO 45003, over psychosociale gezondheid en veiligheid op het werk.
‘Draai de knop om’, is een van Veerle Franqui’s adviezen om na de werkdag te ontstressen . De eerste stap daarvoor is bepalen: is er een oplossing voor mijn probleem? Zo ja, dan pak jede kwestie aan. Zo nee, dan heb je de situatie te accepteren. Wat stoom aflaten bij collega’s, vrienden of je partner kan dan helpen om te relativeren. Een andere manier om de knop om te draaien na een lange en stressvolle werkdag is om je zintuigen te prikkelen, aldus de stress- en burn-outcoach. Beweeg, dans,zing, lach, tuinier, speel muziek, en merk op wat je ziet, hoort, proeft, ruikt en voelt. ‘Die prikkeling van je zintuigen activeert je prefrontale cortex, het voorste deel van je hersenen dat je beter doet loslaten. Maak gebruik van deze kennis.’
Nog een doeltreffende methode om met werkstress om te gaan is mediteren. Niet zo lang geleden werd meditatie als iets zweverigs gezien, maar tegenwoordig heeft het een stevige wetenschappelijke onderbouwing. Let wel, veel mensen denken nog altijd dat het doel van meditatie ontspannen is. Dat klopt niet, of niet helemaal. Meditatie is een aandachtstraining, waarbij je leert om zonder oordeel je gedachten te observeren, en je gevoelens en fysieke sensaties op te merken en te doorvoelen. Die focus zorgt ervoor dat je beter instaat wordt om vroege signalen van stress op te pikken, in plaats van te blijven doorgaan. Ontspanning kan dan een fijne bijvangst zijn, maar is niet het onmiddellijke doel. Meditatie doe je in yogascholen, in meditatiegroepen of individueel met een app. Als meditatie-app raadt Veerle Franqui ‘Insight Timer’ aan.
We weten allemaal dat sporten en bewegen goed voor ons zijn. Maar wist je dat het ook een van de beste manieren is om stress te verjagen? Sporten stimuleert namelijk de productie van endorfines en serotonine, de geluksstofjes in onze hersenen. Hierdoor verbetert je algemene stemming, verminderen stress,angsten en somberheid en word je mentaal veerkrachtiger.
Behalve door regelmatig te sporten help je je stresslevels ook naar beneden via kleine dagelijkse beweegmomenten. Veerle Franqui adviseert om nooit langer dan 30 minuten te zitten. Zit je toch langer? Dat gaat je lichaam in een soort slaapmodus. Je loopt dan als het ware ‘zitschade’ op. Oftewel een verhoogd risico op allerlei fysieke kwalen, dat je niet kunt compenseren door ’s avonds te gaan sporten. De stress-en burn-outcoach raadt deze kleine dagelijkse beweegmomenten aan:
Als je sociale gêne voelt om op je werk bepaalde dingen voor te stellen, helpt het om een collega erbij te betrekken voordat je het in de groep gooit, geeft Veerle Franqui nog als tip.‘Die zal dan enthousiast reageren, waarna de kans groot is dat de ‘kudde’ volgt.’
Mediteren, wandelen, sporten: het helpt allemaal om met stress om te gaan, maar zoals bij alle goede gewoonten lonkt het gevaar om het niet vol te houden. De vraag is: hoe maak je je goede anti-stress-gewoonten deel van je routine? Puur op wilskracht werken is lastig. Want wilskracht is voor de meesten onder ons geen stabiel of duurzaam gegeven. Het is er de eerste dag van je voornemen, maar ebt daarna meestal weg. Hoe je het dan best aanpakt? Om goede gewoonten te implementeren bepaal je eerst helder je doel, bijvoorbeeld: meer sporten of meer ontspanning. Vervolgens zorg je volgens Veerle Franqui dat deze vier elementen aanwezig zijn:
Behalve je individuele stressniveau en dat van je medewerkers naar beneden te helpen, kun je er ook voor kiezen om een structurele aanpak op je werk te implementeren. De managementsnorm ISO 45003 gaat over psychosociale veiligheid en gezondheid, en dus ook over stress. Samengevat geeft deze norm richtlijnen voor het managen en bevorderen van psychologische welzijn op het werk, wat als steeds belangrijker wordt gezien. Een win-win op vele niveaus:
Wat de maatregelen in de norm ISO 45003 concreet inhouden? De managementnorm doet onder andere aanbevelingen voor de rol van de directie, voor de participatie van medewerkers, voor de preventie van uitval van personeel en de strategie wanneer het toch gebeurt. Ook doet de norm aanbevelingen over het vastleggen van de verantwoordelijkheden van werknemers, de verwachtingen en het werktempo. Ten slotte biedt de norm een concreet framework voor wat er dient te gebeuren bij conflicten, intimidatie en pesten.
De managementnorm ISO 45003, over psychosociaal welzijn, maakt deel uit van de normenfamilie ISO 45000. Deze normenfamilie bevat ook normen over een volledig managementsysteem over gezondheid en veiligheid op het werk (ISO 45001), hoe ISO 45001 concreet toegepast kan worden (ISO 45002), het evalueren van performantie (ISO 45004), en het voorkomen, controleren en managen van besmettelijke ziekten (ISO 45006).
Bij NBN zijn we bezig om deze normenfamilie uit te breiden door nieuwe normen over gezondheid en veiligheid te ontwikkelen. Werk je hier graag aan mee? Via deze link volg je een gratis webinar over wat normontwikkeling precies is en vind je meer info over onze normcommissies.
'Zit nooit langer dan 30 minuten. Als je langer dan dat zit, loop je zitschade op: een verhoogd risico op allerlei fysieke kwalen. Wat je niet kunt compenseren door ’s avonds te gaan sporten.’
Veerle Franqui, stress- en burn-outcoach