Ontdek hoe overheidsmedewerkers de normen van morgen bepalen – het verhaal van Christl Bolle

Als overheidsmedewerker heb je een unieke kans om bij te dragen aan de ontwikkeling van normen die de maatschappij direct beïnvloeden. De wereld van normcommissies en ISO-normen is voor velen onbekend, maar het is een domein waar experts van de overheid een cruciale rol kunnen spelen. Christl Bolle, een expert bij de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (FOD WASO), is een levend bewijs van deze rol. Door haar werk toont ze hoe overheden het voortouw kunnen nemen in het vaststellen van normen en waarom hun bijdrage van onschatbare waarde is.

Waarom de overheid een stem moet hebben in normontwikkeling

De ontwikkeling van normen is geen exclusieve aangelegenheid van de privésector. Normen vormen de basis voor tal van processen in onze samenleving, van de veiligheid van producten tot de organisatie van overheidsdiensten. Het is dan ook vanzelfsprekend dat de overheid, als wetgever en regulator, een actieve rol speelt. Zo kan men ervoor waken dat internationaal vastgestelde normen geen conflict creëren met bestaande nationale richtlijnen.

Een sprekend voorbeeld is de ontwikkeling van de ISO 45010, die de aandacht vestigt op de risicoanalyse van typische vrouwelijke ervaringen zoals de menopauze en menstruatie. Door haar deelname aan de spiegelcommissie voor de ISO 45000-familie, kon Christl haar collega's bij de FOD WASO wijzen op een mogelijke de noodzaak om de 'Codex op het Welzijn', Boek X: 'Werkorganisatie en bijzondere werknemerscategorieën', waaronder Titel 5: 'Moederschapsbescherming' aan te passen aan deze nieuwe inzichten. En omgekeerd om binnen ISO 45010 aandacht te hebben voor de reeds bestaande wetgeving inzake Moederschapsbescherming.

Dit toont aan hoe de overheid via normontwikkeling de wetgeving en het ontwerp van norm ISO 45010 proactief kan verbeteren en afstemmen op de veranderende maatschappij. Christl merkt op dat de ISO-wereld hierdoor een bepaalde druk kan leggen op de wettelijke wereld en omgekeerd, en ze heeft al een aanzet gegeven om de 'Codex op het Welzijn', en vooral Boek X, kritisch te herevalueren.

Ze is bovendien lid van het federaal borstvoedingscomité, een adviescomité van de FOD Volksgezondheid, en vindt het opmerkelijk dat het huidige ontwerp van de norm ISO 45010 niets vermeldt over zwangerschap en lactatie. Ze pleit ervoor dat risicoanalyses rekening houden met zowel menstruatie en menopauze als zwangerschap en lactatie.

Christl's rol in de normcommissies

Christl Bolle vertegenwoordigt samen met haar collega Danny De Baere de FOD WASO in de spiegelcommissies van NBN. Ze zit in twee specifieke commissies:

• Spiegelcommissie 283: Deze commissie richt zich op de ISO 45000-familie, de normen voor managementsystemen voor gezondheid en veiligheid op het werk.

• Spiegelcommissie 343: Deze houdt zich bezig met de ISO 53000-familie, die betrekking heeft op SDG-management (Sustainable Development Goals). De FOD WASO is hierbij betrokken, deels omdat maatschappelijk verantwoord ondernemen in het regeerakkoord van de vorige regering was opgenomen.

Christl, die een achtergrond heeft als burgerlijk chemisch ingenieur, gebruikt haar praktische kennis om bij te dragen aan de normontwikkeling. Haar expertise helpt om ervoor te zorgen dat de nieuwe ISO-normen in lijn zijn met de Belgische en Europese wetgeving. De aanwezigheid van de FOD WASO in deze commissies is ook ingegeven door de strategische waarde van de SDG’s voor de overheid.

Een win-win situatie: kennis en invloed

Deelname aan een normcommissie is meer dan alleen een bijdrage leveren; het is een kans om je eigen kennis te vergroten en te delen. Christl beschouwt het als een "win-win relatie". Het stelt ambtenaren in staat om nieuwe ontwikkelingen in hun vakgebied van dichtbij te volgen en die kennis direct toe te passen binnen hun eigen organisatie. Dit leidt tot een continue verbetering van processen, zoals het sneller en efficiënter beantwoorden van parlementaire vragen, door de kennis vast te leggen in procedures en instructies die voor iedereen beschikbaar zijn.

Deze kennisuitwisseling is van onschatbare waarde, zowel binnen de eigen FOD als binnen interfederale netwerken, waar procedures en ‘best practices’ kunnen worden uitgewisseld met collega's van andere diensten. Bovendien is het een unieke kans om de Belgische en Europese standpunten mee te verdedigen op internationaal niveau. Als expert draag je bij aan een universele taal die organisaties over de hele wereld helpt om efficiënt en effectief te werken. Dit is een onmisbaar instrument om chaos te voorkomen en de kwaliteit en veiligheid en gezondheid (het welzijn) te waarborgen. Zoals Christl aanhaalt kan men in contracten met bedrijven buiten Europa enkel de ISO-normen ISO 45001 via verbintenissenrecht afdwingbaar maken met landen buiten Europa.

Een groot voordeel van deze deelname is dat het gratis is voor ambtenaren van de federale overheid. Hierdoor staat de weg open voor alle ambtenaren om hun expertise in te zetten en te groeien als specialist/expert, zonder dat dit een extra financiële last vormt voor hun dienst.

Uitdagingen en het grotere plaatje

Deelname aan een normcommissie vraagt om tijd en toewijding, en is detailwerk waarbij complexe teksten gelezen en doorgenomen moeten worden. Ook kunnen budgettaire besparingen ertoe leiden dat de focus op normering afneemt. Desondanks blijft het overkoepelende doel, de verbetering van het welzijn van de burger/werkgever/werknemer, de drijfveer.

Christl's verhaal is een oproep aan alle ambtenaren: word je bewust van het belang van normen en draag bij aan de ontwikkeling ervan. Normen bieden een gestructureerde aanpak voor de uitdagingen die de maatschappij ons biedt, van klimaatverandering tot cybersecurity. Door je expertise te delen, help je niet alleen je eigen organisatie, maar draag je ook bij aan een betere, veiligere en efficiëntere samenleving.

‍