“Het is nu hét ideale moment om als expert mee te werken aan de normen voor circulaire economie”

Naar aanleiding van de ontwikkelingen in normgeving voor circulaire economie op Europees niveau vanuit CEN/CENELEC interviewden we dr. Karin Eufinger. Vanuit haar rol als Manager voor Normen en Technische Regelgeving bij Centexbel zetelt ze mee in de Europese CEN/TC 473 en de Belgische spiegelcommissie, NBN/I 323. We vroegen haar naar de noden voor deze normen, hoe ze zullen bijdragen aan economische ontwikkeling en welke impact ze nastreven.

Waarom worden de ISO-normen niet gewoon overgenomen?

ISO-normen worden vanuit een brede internationale context opgesteld. Ze zijn dus algemeen geformuleerd, en niet fijn genoeg afgestemd op de Europese of nationale context. Om beter in het lokaal wetgevend karakter te passen, is het belangrijk om die internationale normen verder door te trekken en te verfijnen binnen die specifieke context van het wettelijk kader. Denk bijvoorbeeld aan de European Green Deal, de wetgeving en het beleid zijn te specifiek om op te nemen in ISO-normen. Op Europees en Belgisch niveau kan er wel naar die regels gekeken worden.

Hoe dragen normen bij aan een circulaire economie?

Normen zijn een middel voor een geharmoniseerde aanpak. Vanuit de deelnemende organisaties worden er methodes en aanbevelingen aangereikt. Zo hanteren we ook gemeenschappelijke taal en is voor iedereen duidelijk wat er nu precies bedoeld wordt met een breed begrip als ‘circulaire economie’.

Wat zijn de voordelen van die normen?

Allereerst worden we nu al geconfronteerd met de schaarsheid van grondstoffen in bepaalde sectoren. Grondstoffen zijn niet oneindig, dus is het belangrijk hoe we overschotten van het productieproces en afgedankte producten – afval, met andere woorden – opnieuw kunnen opnemen in dat productieproces. Het begrip voor die omschakeling is er wel, maar er moet nog heel wat gebeuren voor we kunnen overschakelen op implementatie.

Daarnaast zullen er, net als bij andere evoluties, verschuivingen plaatsvinden in de arbeidsmarkt. De impact is groot; denk maar aan het klimaat, de gezondheidsindicatoren en de afvalberg. Veel jobs zullen van inhoud veranderen, maar die evolutie zal bijdragen tot welvaart.

Focussen deze nieuwe normen op bepaalde sectoren?

Nee – de aanpak kadert veel ruimer dan pakweg de textielsector of plasticindustrie. Het is de bedoeling om iedereen mee te nemen in die shift – ook de consument. Die bewustwording begint in bepaalde sectoren erdoor te komen, denk maar aan de omschakeling van fast naar slow fashion, of de opkomst van de Right to Repair-beweging. Duurzaamheid wordt een steeds belangrijkere producteigenschap – om het volledige kostenplaatje van die duurzaamheidsomschakeling in kaart te brengen, moet die aanpak in elke stap van het productie- en verdeelproces geïmplementeerd worden. Enkel zo kunnen we écht Cradle-to-Cradle produceren en consumeren.

Is er al een deadline vooropgesteld?

We staan nu aan de beginfase van deze TC. We analyseren wat de aanpak betekent in onze Europese context, zodat we een onderbouwde aanpak kunnen aanreiken die gebaseerd is op praktijkervaring. We wachten daarvoor de publicatie van de ISO-normen af, die als basis zullen dienen.

Er is dus nog ruimte voor extra expertinput?

Jazeker – het is zelfs het ideale moment om in te stappen. Ik zou bij deze dan ook graag een warme oproep lanceren aan iedereen met interesse in circulaire economie, en naar alle belanghebbenden die er op één of andere manier mee verbonden zijn. Daar zijn twee grote voordelen aan verbonden; je ontvangt als eerste alle relevante informatie, en anderzijds kan je mee vorm geven aan de normontwikkeling. Het is dus, naast bedrijven en organisaties, ook interessant voor overheidsinstanties en consumentenorganisaties, zodat alle stakeholders vertegenwoordigd zijn.

Welke impact wordt er nagestreefd?

Enerzijds willen we de vooruitgang op het gebied van technologie en bewustwording bewaken en voortzetten, anderzijds willen we ook de levensstandaard verbeteren. Uiteraard moet er aan de economische voorwaarden voldaan worden, zodat het een rendabele oefening blijft. Langs de andere kant moeten we verder kijken dan een win-losescenario; duurzaamheid maakt intussen een wezenlijk onderdeel uit van de economische keten. Door die verschuiving van focus van de korte termijn naar een langere horizon, moeten we de situatie ook anders durven benaderen.

Mogen we een shift verwachten van sustainability naar accountability?

Absoluut – het is zelfs een basisvereiste; het probleem moet in de wortel aangepakt worden. We beseffen ook dat sommige dingen wat meer tijd nodig hebben – we kunnen ons productieproces of consumentengedrag niet van vandaag op morgen veranderen; die evolutie gebeurt gaandeweg. Normen kunnen wel een push geven in de juiste richting.